ماه رمضان چقدر به هزینه های خانوار اضافه می کند؟/ سفره افطاری گران شد

احسان ميزاني: کاهش قيمت کالاهاي موجود در سبد غذايي خانوار اميدهايي را به وجود آورده تا نگراني ها در کاهش اندازه سبد مصرفي غذايي خانوار کاهش پيدا کند. بررسي ها تاييد مي کند ميزان رشد قيمت ها تا يک ماه پيش و قبل از نمايان شدن اثرات اجراي فاز دوم طرح هدفمندي يارانه ها متوقف شده بود ولي گزارش تازه مرکز آمار ايران نشان مي دهد قيمت برخي کالاهاي مصرفي روند صعودي داشته است. برهمين اساس هزينه هاي جاري سفره هاي افطاري نيز روند افزايشي به خود گرفته است. اين اتفاق در شرايطي رخ مي دهد که سفره هاي افطاري به طور معمول هزينه هاي جديدي را به خانوارها تحميل مي کنند.

با اين حال دولت با برگزاري نمايشگاه هاي موسوم به طرح ضيافت، تلاش مي کند، ترمز قيمت ها را بکشد ولي به گفته برخي روساي اتحاديه هاي صنفي، مردم به طور معمول از برگزاري چنين نمايشگاه هايي استقبال نمي کنند. برهمين اساس اين نمايشگاه ها در کاهش هزينه هاي سفره هاي افطاري اثرگذاري قابل توجهي ندارند. با اين وجود برآوردها نشان مي دهد خانوارهاي ايراني به دليل عدم کنترل هزينه هاي مالي خود در ماه رمضان با هزينه هاي اضافي مواجه مي شوند. تعداد وعده هاي غذايي در ماه رمضان تفاوت چنداني با ديگر ماه هاي سال ندارد ولي سفره افطار ماه رمضان به دليل حضور کالاهاي گران تر بار مالي جديدي را به خانوارها اضافه مي کند. با اين حال طي سال هاي گذشته توصيه هاي پزشکي به خانوارها آنها را به سمت استفاده از سفره هاي افطاري کمتر مفصل کرده است.

ميزان کالري مصرفي روزانه تعيين شده براي هر نفر برمبناي اعلام وزارت بهداشت 2هزار کيلوکالري در نظر گرفته مي شود. نهادهاي اقتصادي نيز برهمين اساس ميزان غذاي مصرفي مردم را اندازه گيري مي کنند. در حال حاضر هر خانواده براي تعيين اين ميزان کالري براي اعضاي خود به هزينه متوسط روزانه 60 هزار توماني نياز دارد. اين عدد براي تمامي وعده هاي غذايي در نظر گرفته مي شود. به اين ترتيب در صورتي که تعداد وعده هاي غذايي در ماه رمضان براي خانوارها کاهش پيدا کند، هزينه هاي اضافي ماهيانه به آنها تحميل مي شود.

سفره افطاري سنتي به طور معمول از آش، لبنيات، حليم، انواع شيريني ها، خرما، نان، سبزي و ميوه جات تشکيل مي شود. اندازه مالي اين سفره هم پوشاني با ديگر وعده هاي غذايي خانوار ندارد. برهمين اساس هر خانوار  چهار نفره براي تامين پنير و انواع لبنيات 8 تا 9 هزار تومان، نان، خرما و انواع شيريني ها به همراه خرما 14 هزار تومان و در صورتي که به همين سفره انواع آش و حليم هم افزوده شود، 30 هزار تومان هزينه مي کند. همين سفره در حداقلي ترين حالت يعني تنها بهره مندي از نام و پنير کمتر از ده هزار تومان و در حالت متوسط بين 30 تا 40 هزار تومان هزينه به همراه دارد.

براين اساس در صورتي که خانوارها از ديگر وعده هاي غذايي خود صرف نظر نکنند، به طور متوسط 30 هزار تومان به هزينه هاي روزانه آنها افزوده مي شود. به اين ترتيب ماهيانه يک ميليون و 200 هزار تومان بارمالي تازه براي آنها ايجاد مي شود. با اين وجود برآورد براساس ميزان دريافت روزانه 2 هزار کالري، هزينه هاي ماهيانه اضافي را تا حدود 600 هزار تومان افزايش مي دهد. حتی در صورتی که خانوارها اقدام به ایجاد محدودیت در مصرف خود کنند نیز با توجه به رشد قیمت کالاهای خوراکی بازهم هزینه های جاری خانوار افزایش می یابد.

گزارش يک ماه قبل مرکز آمار ايران تاييد مي کرد، قيمت کالاهاي خوراکي در ارديبهشت ماه روند نزولي داشته است ولي گزارش تازه مرکز آمار ايران نشان مي دهد روند نزولي قيمت ها متوقف شده است. براين اساس شاخص کالاهاي خوراکي ( که بخش اصلي سفره افطار را تشکيل مي دهند.) بيش از 30 درصد رشد داشته است. براين مبنا هزينه هاي مالي خانوارها در ماه رمضان حداقل به ميزان 30 درصد رشد پيدا مي کند. بررسي هاي ميداني نشان مي دهد که افزايش قيمت ها در ميزان مصرف خانوارهاي ايراني تفاوت چنداني ايجاد نمي کند. به همين جهت تنها هزينه هاي مالي آنها رشد پيدا مي کند. برهمين مبنا ميزان افزايش هزينه هاي مربوط به ماه رمضان براي خانوارها را مي توان بين 20 تا 30 درصد در نظر گرفت.

دولت با برگزاري طرح هايي ضيافت تلاش مي کند تا قيمت سفره افطار مردم را تا حدود زيادي کاهش دهد.

جدول زير ميزان رشد قيمت کالاهايي که در سفره افطار خانوارها حضور دارند رانشان مي دهد.